aing

Basa Sunda

Kecap sulur ^[su]

aing

Pangucapan

(file)

1. kecap gaganti pikeun jalma kahiji; kaasup kecap loma.

(1) “aing dék angayuga akasa, teka bréh aya akasa” [Sanghyang Raga Dewata, 5R] ~ Aing rék ngajadikeun langit, tuluy bréh aya angkasa” ; aing ~ Gusti nu Nyiptakeun Alam.

(2) “nu ngaheuryanan, lamun aya nu keudeu paambahna lurah sunda sembawa, ku aing dititah dipaéhan, kena éta lurah kawikwan” [Kabantenan, E44 V] ~ [bisi aya] nu [coba-coba] ngaganggu, [atawa] lamun aya nu maksa ngaruksak Desa Sunda Sembawa, ku aing dititah dipaéhan, sabab éta lurah kawikuan ; aing ~ Sri Baduga Maharaja.

(3) "Haywa dék nurutan agama aing, kena aing mretakutna urang réya" [Carita Parahiyangan, L 406 32 R] ~ [mangka] ulah nurutan agama aing, sabab [agama] aing matak gimir jalma réa ; aing ~ Rahyang Sanjaya.

1. kecap miboga, nunjukeun pangabogaan; rarangkén -ing, jang ka kulawarga sorangan.

duit aing, dulur aing, awaking, anaking, ambuing

(1) “lamun ka béét ma basana: utun, étén, orok, anaking, adiing. ka kolot ma basana: lanceuking, suan-ing, euceu-ing, aki-ing” [Sanghyang Siksakandang Karesian, L 630 24R]

Kecap sipat ^[su]

aing

1. sifat sorangan, nyorangan, séwang-séwang

aing-aing, paaing-aing, aing-aingan

(1) Lampah Utama; (35) Ka babaturan sing héman, ulah rék aing-aingan, jauh paparehéngan, malar jadi kasenangan [Puisi Pupujian Dalam Bahasa Sunda, Pusat Pembinaan dan Pengembangan Bahasa, Departemen Pendidikan dan Kebudayaan, Jakarta 1986]

Sinonim

1. ngaing^s

(1) “kasih batara di ngaing, sajati aing ayeuna” [Kawih Panyaraman, L 408 2V, 82-83] ~ asih gusti di ngaing, [éstu] sampurna aing ayeuna ; ngaing - aing ~ jalma nu laku Sewakadarmma.

(2) “anggeus nemukeun na lara, lamun kaangen sakitu, ku ngaing dirarasakeun, kena waya jeueung aing, Reungeu-ing ti nu baheula, eusi tangtu kabuyutan, pitutur mahapandita” [Sri Ajnyana, L 625 4 R] ~ saenggeus manggihan lara, ku [kapeurih] ati nu katampa, ku ngaing dirarasakeun, kagambar di na implengan, ngadéngé [pangwarah] ti nu baheula, eusi [pangajaran] kabuyutan, pangwarah mahapandita ; ngaing - aing ~ Sri Ajnyana.

(3) “ku ngaing geus kaleumpangan, datang aing ka Cimedang” [Bujanggamanik, MS Jav b3R 21R] ; ngaing - aing ~ Rakaki Bujanggamanik

DASANAMA

aing, ngaing, urang, kami, mami, aku, kula, kawula, kaula, kuring, didieu, hulun, abdi, pribadi, pribados, jisim, jisim abdi, déwék.

KAWI

ingong, ngwang

(1) “angling pwa bhatari; “lah, suka ingong, calwanarang, anghing pwa kita haywa pepeka” [De Calon Arang Poerbatjaraka, 11R] ~Nyaur Pwa Bhatari; “Lah, panuju ngaing, Calon Arang! Anging peupeujeuh anjeun kudu iyatna!” ; ingong – ngaing ~ Calon Arang.

LIGAR BAHASA

• Kognat: ai, ŋ (ng), ŋa (nga), ŋau (ngau), ŋai (ngai)
• Proto-Micronesian *ŋaa I (1st person singular pronoun) 12
• Proto-Micronesian ŋau I (1st person singular pronoun) 12
• Kiribati (Micronesia) ngái
• Tangga (Papua Timur) ai
• Megiar (Papua Timur) ŋai
• Takia (Papua Timur) ŋai
• Sui (Yunan; Thai-Kadai) ʔai2
• Sui (Yunan; Thai-Kadai) ʁai2

Pola sebaran “aing” ti Yunan, Cina pakidulan, paheut jeung bahasa-bahasa di Micronesia; South Pacific, ngan spesifik ukur di Pasundan di Nusantara-Barat.

Rujukan

Ieu kecap nyampak dina Kamus A Dictionary of the Sunda language yasana Jonathan Rigg.